Hepimizin her gün sıkça kullandığı elektronik haberleşme araçlarının en başında elektronik postalar gelmektedir. Daha ziyade iş rutinimizin bir parçasını oluşturan bu iletişim vasıtasının hayatımıza getirmiş olduğu en önemli değişikliklerden biri ise Elektronik Tebligat’tır.
7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerinde 6099 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında elektronik tebligat yapılmasının önü açılmıştır. Son değişikliklerle 6 Aralık 2018 tarihli Elektronik Tebligat Yönetmeliği ile elektronik tebligatın yapılmasına ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlenerek ortaya konulmuştur. Tebligat Kanunu ve Elektronik Tebligat Yönetmeliğe uygun olarak elektronik ortamda yapılan tebligatlar, Elektronik Tebligat olarak anılır ve Tebilgat Kanunu’nun 5/1. Maddesinde belirtilen gerçek ve tüzel kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.
Esasında yasal düzenlemeler 2011 yılına kadar uzanmakta iken, teknolojik alt yapının tam ve düzgün işler hale getirilmesi son yıllarda gerçekleşmiştir. 7201 sayılı Tebligat Kanunu değiştirilen 7/a maddesi ve 06.12.2018 tarihinde yayınlanan 30617 sayılı Elektronik Tebligat Yönetmeliğine uyarınca yapılan elektronik tebligat işlemlerini yürütmek amacıyla PTT A.Ş tarafından kurulan, işletilen ve güvenliği sağlanan sistem Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) olarak adlandırılır. Yapılan değişikliklerle, Tebligat Kanunu ile “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt sistemi” arasında uyum sağlanmaktadır. Ayrıca adli sicil ve arşiv kayıtlarının temini kolaylaşmaktadır.
Elektronik yolla tebligat, Tebligat Kanununa göre tebligat çıkarmaya yetkili makam ve merciler tarafından UETS üzerinden muhataba ait kayıtlı bir elektronik tebligat adresine bildirim yapılması ve bu bildirimin belgelendirilmesini ifade etmektedir. Tebligatı çıkarmaya yetkili makam ve merciler sınırlı olarak düzenlenmiş olduğundan yalnızca kanuni düzenlemeler ile Tebligat Kanunu çerçevesine alınabilir.
UETS, elektronik tebligat mesajını zaman damgasıyla ilişkilendirerek muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştırır. Gizliliğin sağlanması amacıyla tebliğ edilecek içerik ve ekli dokümanlar, UETS tarafından şifrelenir ve bunlar ancak muhatap tarafından görülür. Gerek UETS içi ve gerekse sistemler arası entegrasyon yoluyla yapılan tebligata ait delil kayıtları, elektronik tebligat mesajının tamamının ulaştığı anda üretilir. Elektronik tebligat adresine elektronik tebligat mesajı ulaştığı konusunda bilgilendirilmek isteyen muhatap, elektronik posta adresini veya kısa mesaj alma özelliği olan bir telefon numarasını PTT’ye bildirir. Elektronik tebligat, muhatabın adresine ulaştığı anda PTT tarafından muhataba bilgilendirme mesajı iletilir. Bu mesaj kısa mesaj alma özelliği olan telefona ücreti mukabilinde, elektronik posta adresine ise ücretsiz olarak iletilir.
Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.
Elektronik tebligat uygulamasında, Mükellefler tarafından yanlış bir algı oluşarak genellikle “Gelir İdaresi Başkanlığı Tebligatları”nın kontrol edildiği ve “Diğer Kurum Tebligatları” kısmına elektronik tebligat gelip gelmediğinin kontrolünün ihmal edildiği tespit edilmiştir.
Oysa sırf bu nedenle itiraz ve diğer kanuni yollara başvuru sürelerinin kaçırılması ve hak kaybına uğranması riski son derece büyüktür.
Ticaret Bakanlığı tarafından, 01.04.2021 tarih 31441 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektronik Tebligat Sistemi Genel Tebliği (Sıra No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No:2) ile; Bakanlık birimleri tarafından yapılacak (Tüketici Hakem Heyetleri Dahil) tebligatlarının elektronik ortamda yapılmasına yönelik çıkarılan ilk Tebliğ üzerinde bazı yasal mevzuat güncellemelerinin eklenilerek, Bakanlık isimlerinde de güncellemeler yapılarak, Gelir İdaresi Başkanlığı sistemi üzerinden elektronik tebliğ uygulamasına devam edileceği açıklanmıştı. Dolayısıyla pek çok tebligat çıkarmaya yetkili makam ve merci bu yöntem ile muhataplarını bilgilendirmeye devam etmektedirler.
Elektronik Tebligat’ı alan taraf açısından son derece önemli yasal sonuçların oluşacağı göz önünde bulundurularak, tüm elektronik tebligatların sıklıkla kontrol edilmesi, hatta yukarıda kısaca açıkladığım üzere, bilgilendirilmek amaçlı kısa mesaj alma özelliği olan bir telefon numarasının PTT’ye bildirilmesi ileride telafisi mümkün olmayan durumların yaşanmasına engel olacaktır.
Av. Gonca Tekeli
